Adr belgesi: karayolu ile tehlikeli mal taşıyan araç sürücülerinin alması gereken bir lisansdır. Adr belgesi Türkiye’ de SRC5 belgesi olarak adlandırılır. Adr belgesi yani SRC5 belgesi temel, tank, patlayıcı ve radyoaktif madde taşımacılığı olarak sınıflandırılmıştır.
İçindekiler →
ADR NEDİR?
Peki, adr belgesi nedir ve ne işe yarar? Tehlikeli Malların Karayolu ile Uluslararası Taşımacılığına İlişkin Avrupa Anlaşmasıdır. Bu anlaşmaya göre karayoluyla yapılacak olan Tehlikeli Madde Taşımalarında bu anlaşma hükümleri uygulanacaktır. Bu anlaşma, ADR Karayolu ile tehlikeli maddelerin 30 Eylül 1957 tarihinde Cenevre ‘de yapılmış ve 29 Ocak 1968 ‘de yürürlüğe girmiştir.
Türkiye bu anlaşmaya 22 Mart 2010 yılında taraf olmuştur.
ADR sözleşmesinin genel yapısal özellikleri:
- Taraf ülkeler arasında karşılıklı güven ve işbirliğini hedefler
- Yüksek düzeyde güvenlik, ülkeler için aşırı sorumluluk, ama yük değil
- Diğer taraf ülkeler ile anlaşma yapma olanağı (ikili / çoklu)
- ADR = EK-A ve EK-B olmak üzere iki bölüm toplam 1200 sayfadan oluşmaktadır.
- Diğer modlar (kombine, unimodel, multimodel) ile uyumu sürdürmek, yeni bilimsel ve teknolojik gelişmeler göz önünde bulundurularak her iki yılda bir yenilenir.
- Ulusal Mevzuatın Uluslararası Mevzuattan ayrı olarak güncellenmesi bir ülke için gerçekçi değildir.
- ADR, AB Müktesebatının bir parçasıdır. AB’ne girmek isteyen üye ülkeler buna iç taşımacılıkta uygulamak zorundadır.
Uluslararası (milletlerarası) Anlaşma Nedir?
Devletlerarasında bir hukukî ilişki doğurmak, mevcut bir ilişkiyi değiştirmek veya ortadan kaldırmak üzere, karşılıklı irade beyanlarının uyuşmasıyla yapılan bir hukukî işlemdir. Türk
hukukunda, usulüne göre onaylanıp yürürlüğe konulmuş uluslararası antlaşmalar iç hukuk bakımından da bağlayıcıdır ve kanun değerindedir (Anayasa, m.90)
Özetle; Uluslararası bir anlaşmalar (sözleşmeler) kanun değerindedir. “ADR” Uluslararası anlaşma olmasından dolayı ülkemizde kanun değerinde değerlendirilir.
DİĞER TAŞIMA TÜRLERİNDE YAPILAN UYGULAMALAR NELERDİR?
Yukarıda belirttiğimiz gibi Karayolu ile yapılan taşımalarda ADR hükümleri uygulanmaktadır. Birde Denizyolu, Havayolu ve Demiryolunda yapılan Uluslararası anlaşmalara bir göz atalım.
Bu anlaşmalar şöyledir,
ADR Karayolu ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı
IMDG Denizyolu ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı
ADN İçsuyollarıyla Taşınması ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı
ICAO Havayolu ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı
RID Demiryolu ile Tehlikeli Madde Taşımacılığı
Tehlikeli Madde Nedir?
Tehlikeli Maddeler; Taşıma anında insanlara, hayvanlara, diğer tüm yaşayan organizmalara, mallara, veya çevreye zarar veren her türlü katı, sıvı veya gaz türündeki ürünlerdir. Tehlikeli maddeler radyoaktif, yanıcı maddeler, patlayıcı, zehirli, krozif, biotehlikeli, boğucu, allerjik niteliklere sahip olabilirler.
TEHLİKELİ MADDELERİN GENEL ÖZELLİKLERİ;
Kendi yapısından, kendi özelliklerinden veya kendi durumlarından dolayı taşıma esnasında umuma, genel düzene, önemli eşya ve mallara, insanlara, hayvanlara ve çevreye tehlike arz eden madde ve nesnelere tehlikeli madde adı verilmektedir.
Tehlikeli maddeler; kimyasal yapılarına (yanıcı, basınçlı), şekillerine (katı, sıvı, gaz) ve tehlikelerine göre (patlayıcı, zehirli) gruplandırılırlar. Her sınıfa ait olan tehlikeli maddelerin sınıfl andırılmasında her ürün için bir alt sınıf numarası, bir harf, bir kimlik numarası (UN Numarası) verilmelidir. Tehlikeli madde içeren ve taşınacak olan tüm maddeler, aynen diğer tehlikeli maddeler gibi kanunlara uygun olarak yüklenmeli ve taşınmalıdırlar.
Tehlikeli maddeler, doğaları gereği, içerik ve durumları itibariyle dikkatsizlik ve kazalar sonucunda çevre güvenliğini, hayvanları, insanları ve genel güvenliği tehlikeye düşüren maddeler olarak tanımlanmışlardır.
Adr konvansiyonuna göre, tehlikeli mal taşımacılığı yapanlar bu anlaşmaya uygun bir şekilde davranmaları yasa gereği zorunludur. Adr belgesi nedir yazımızın sonunda şunu önemle hatırlatmak istiyoruz. Adr belgesinin karşılığı Türkiye’ de SRC 5 belgesi olarak geçmektedir.
Src 5 Belgesi sitemizi twitter ‘dan da takip edebilirsiniz.